Đến thời điểm này, ngoại trừ sân khấu TPHCM với một số điểm sáng hăng hái, sân khấu cả nước vẫn án binh bất động. Le lói ở Hà Nội, trọng điểm sân khấu lớn thứ hai của cả nước cũng có một đôi đốm sáng lóe lên rồi lặng lẽ vụt tắt hoặc hoạt động cầm hình như việc thành lập CLB Nghệ thuật Sao Việt với vở kịch kinh dị Quỷ ám “đóng đô” ở hí viện Chèo Kim Mã một đôi tháng rồi im hơi bặt tiếng, sân khấu tại hồ Thiền Quang 37 Trần Bình Trọng của hí trường tuổi xanh cũng leo lét vài chục người mỗi đêm diễn vào thứ bảy hằng tuần... Một số chương trình câu lạc bộ ra đời rồi chết yểu. Trên một địa bàn như Hà Nội, với 11 đoàn nghệ thuật trung ương, bốn đoàn địa phương, song khi người dân có nhu cầu thưởng thức nghệ thuật lại khó tìm thấy hí viện nào đỏ đèn. Thực trạng “thừa” và “thiếu” Hà Nội có 15 rạp hát cho 11 đơn vị nghệ thuật sân khấu. Ngày nay, trong khu vực nội thành, chuyên về trình diễn nghệ thuật có rạp Kim Mã, Chuông Vàng, Công Nhân, Hồng Hà, Đại Nam, tuổi xanh, Nguyễn Đình Chiểu, Thanh Niên, hí viện Kịch Việt Nam, hí trường Quân đội, Rối nước Thăng Long, Rối Trung ương, Xiếc Trung ương cùng hai sân khấu có ban quản lý riêng là hí trường Lớn và Cung Hữu nghị Hà Nội. Tính trên tổng diện tích của một Hà Nội kể từ khi nhập cùng Hà Tây với dân số ngót 7 triệu người, tỷ lệ hí trường trên dân số thì con số ấy là quá nhỏ. Vấn đề là trong khi các nhà hát không đỏ đèn, vẫn có những nơi như Nhà hát Cải lương Việt Nam, Nhà hát Kịch Việt Nam lên tiếng không có sân khấu để trình diễn. Những năm gần đây, gần như chỉ có rạp Tuổi Trẻ là giữ được nhịp đều đặn biểu diễn vào các buổi cuối tuần bằng chương trình của mình. Còn lại, rất nhiều đoàn vẫn loay hoay với các kế hoạch “lấy ngắn nuôi dài”, tìm hiệp đồng trình diễn kết hợp với cho thuê rạp để kín lịch hoạt động cuối tuần. Chả hạn, đã 8 năm kể từ khi tiếp quản rạp Hồng Hà, Nhà hát Tuồng Việt Nam tổ chức các chương trình để thu hút khán giả tới rạp. Ngoài 2 đêm diễn vào cuối tuần, rạp hát còn bố trí thêm 2 suất diễn vào 19 giờ tối các buổi giữa tuần cho khách du lịch. Vậy nhưng, khá bộc trực, lượng khách nước ngoài cho mỗi buổi diễn này chỉ khoảng... 20, 30 người. Cộng thêm 2 đêm diễn cho khán giả Hà Nội cuối tuần, Nhà hát vẫn phải bù lỗ và khích lệ các diễn viên thế vượt khó. Tương tự, rạp Chuông Vàng tọa lạc ngay tại 72 Hàng Bạc, vị trí trong mơ của những bộ óc kinh tế, một thời là địa chỉ thân thuộc của khán giả nghiền cải lương Hà Nội, nhưng nay gần như... Bỏ không.
Câu hỏi đặt ra là số lượng rạp hát như vậy đã đủ chưa ? Có những hí trường có bề dày 60 năm như hí viện Cải lương Việt Nam vẫn lang thang nay đây mai đó để diễn, muốn biểu diễn tại Hà Nội thì phải đi thuê rạp. Nhưng cũng có những hí viện tần số hoạt động phục vụ cho biểu diễn hầu như không có mấy như rạp Hồng Hà, rạp Kim Mã. Có nhẽ trong số các rạp hát thuộc bộ môn sàn diễn, chỉ có rạp hát Tuổi Trẻ là duy trì đều đặn lịch diễn vào các ngày cuối tuần bằng biểu diễn nghệ thuật, còn các rạp trình diễn khác thì tìm cách “tận dụng” rạp vào các mục đích khác như đám cưới, hội nghị, hội thảo... Bên cạnh nghịch lý thừa và thiếu nhà hát thì sàn diễn hiện đang phải đối diện với nghịch lý thừa vở diễn mới nhưng lại thiếu vở diễn hay. Nhìn vào dàn kịch mục 5 năm trở lại đây của các hí viện như hí trường Kịch VN, rạp hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Tuồng Việt Nam khó có thể kể được những vở diễn thực sự tao ấn tượng mạnh, tốt với khán giả. Ngày nay, đang có rất nhiều ý kiến cho rằng, cần tính hạnh kỹ lưỡng trong ứng xử với các đơn vị nghệ thuật công lập. Khi sàn diễn đã có sự chuẩn bị khăng khăng về cơ sở vật chất, trang thiết bị... Và nhất là nguồn nhân lực thích hợp, phải có những nhà quản lý nghệ thuật giỏi, tạo được sức hút với khán giả, thì việc thực hiện từng lớp hóa sẽ hiệu quả và thiết thực. Sài Gòn: Kịch thì có, sân khấu lại không Phát triển với nhiều đoàn kịch, chiếm giữ vị gần như độc tôn trong đời sống giải trí với các vở diễn hằng đêm, nhưng họ không có sân khấu của riêng mình – đó là thảm kịch của sân khấu tầng lớp hóa tại TP.HCM. Nghệ sĩ ưu tú Thành Lộc, sáng lập viên của sân khấu IDECAF cho biết: “Các vở kịch của các đoàn quốc gia được đầu tư từ A-Z với kinh phí hàng tỷ đồng, chưa kể lương diễn viên, mặt bằng sàn diễn. Kịch tư nhân với 100% vốn đầu tư của các nghệ sĩ, hầu như thường nhận được đầu tư tương trợ nào từ phía nhà nước”. Các nghệ sĩ tầng lớp hóa này thực hành các bổn phận thuế không được miễn giảm gì. Cho tới nay chưa có đoàn kịch tư nhân nào đủ lực để xây dựng hí viện cho mình, tất tật các đoàn đều đi thuê địa điểm để diễn theo giao kèo.
Nghệ sĩ Thành Lộc tâm tư: “Nhiều vở đã bán vé, cơ quan chủ quản bỗng dưng thông báo “tối nay chúng tôi tạm tịch thu sân khấu dùng vào việc khác”, vậy là đoàn lại trả vé cho khán giả”. Sàn diễn kịch Phú Nhuận, nức tiếng với các vở kịch kinh dị, nằm sâu bên trong nhà văn hóa của quận. Tới sân khấu Hoàng Thái Thanh, hóa ra sàn diễn kịch tâm lý này nằm ở cung thiếu nhi. Ngoài sân có lớp tập võ, một sàn diễn ngoài trời đang được dựng lên cho chương trình của đơn vị khác, một cuộc xuất quân của giới trẻ cũng ồn ào ngay cửa sàn diễn kịch với loa cầm tay. Xem một vở kịch của sàn diễn Hoàng Thái Thanh vào suất 4 giờ chiều, thấy có gần 200 khán giả, con số không nhỏ trong bối cảnh khó khăn kinh tế. Nghệ sĩ Ái Như cho biết, với số lượng khách mặc dầu ổn định nhưng không phải quá đông, việc diễn có lãi để mua đất xây sân khấu là chuyện … ngoài sức mường tưởng. Đạo diễn Nguyễn Hồng Dung tâm tư: “tỉnh thành chưa thể xây dựng nhiều hí trường, nhưng có thể xây dựng một Nhà hát hiện đại, tiêu chuẩn, rồi các đoàn sẽ thay nhau lần lượt thuê để diễn. Một đô thị hiện đại như TP.HCM hoàn toàn có thể làm được điều đó”. Hoài Anh - Nguyên Anh |
Chủ Nhật, 28 tháng 7, 2013
Nhà hát - nơi mong đỏ mắt, nơi ế chỏng chơ
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét