Phố cổ Hà đi theo lối riêng Nội: Nhạt nhòa những mái đình.

Qua loạt ảnh của Nguyễn Thế Sơn, hình bóng của ngôi đình thờ tổ nghề trong ký ức của nhiều người dân Hà Nội đến nay chỉ còn trong trí tưởng của những bậc già cả, tù mù trong ký ức của lứa tuổi trung niên và gần như biến mất trong lũ trẻ nhỏ

Có khi là những ánh mắt dò la, ngờ, có khi là cả những lời nạt nộ hằm hè nhưng có khi lại là sự rét mướt san sớt từ những cụ già trông giữ ngôi đình. Đình làng thờ ông tổ nghề thiếc nay đã hoàn toàn biến mất   Câu chuyện phía sau đình làng   “Tôi đi tìm ngôi nhà chung” không chỉ ghi lại hiện trạng mặt tiền tài các ngôi đình làng phố cổ đã biến đổi qua các bước thăng trầm của lịch sử mà còn giúp người xem hiểu thêm về những câu chuyện phía sau cái mà mọi người vẫn nhìn thấy hàng ngày.

Và rồi cái hồn cốt làng quê đã đi theo họ, những người nông dân, thợ thủ công…lên kinh thành chuẩn y những ngôi đình -những ngôi nhà chung khắp các khu phố cổ. Các tác phẩm của anh đang được trưng bày tại triển lãm “đối thoại với đình làng”, trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Đình làng Hàng Quạt   “Đâu trúc mai sân đình?”  Nằm trong chuỗi nghiên cứu về thành thị và sự biến đổi cảnh quan, sau “Nhà mặt phố”, Nguyễn Thế Sơn tiếp chuyện bắt tay vào thực hành dự án “Tôi đi tìm ngôi nhà chung” để khảo sát hiện trạng của các ngôi đình trong khu phố cổ.

Chính do vậy, những ngôi đình xưa kia được thiết kế theo lối kiến trúc “mở”, ai cũng có thể vào ra là nơi sinh hoạt tập thể thì giờ chỉ được nhớ đến vào các ngày rằm, mùng một. Tác phẩm như một nhật ký bằng hình ảnh lưu lại quá trình Thế Sơn thay trải nghiệm để đối thoại với một lớp lịch sử bị đứt gãy, bị tẩy xóa nhiều chỗ. Nơi đây vốn là Kẻ Chợ, nơi giao hội các cư dân từ khắp các làng quê lên đây buôn bán sản xuất.

36 phố xá xưa có hàng chục nghề trong đó có gần 70 ngôi đình được lập ra để thờ tổ nghề gắn với các phố nghề truyền thống và phần nhiều được xây dựng quay mặt về ao hồ, soi bóng xuống mặt nước.

Trong đó, anh đã hóa thân thành con người của quá cố kết nối với tiên sư với mong muốn có thể đọc hiểu được phần nào các lớp ý nghĩa và các giá trị của nó trong cộng đồng đô thị cổ của người Việt xưa

Thậm chí, có đình còn đặt hòm công đức bộc lộ bằng hai thứ tiếng Việt-Anh. Anh đã gặp rất nhiều phản ứng từ những con người sống trong khu vực đình. Đó chính là thái độ đối của con người trong cộng đồng đối với những “Di sản vật chất và tinh thần”. Trong nền kinh tế thị trường và chủ nghĩa thực dụng chủ nghĩa, tấc đất tấc vàng lên ngôi, con người sẵn sàng giày xéo lên những giá trị truyền thống để sống và mưu cầu ích lợi.

Phạm Thu Hương. Bản thân nghệ sỹ Nguyễn Thế Sơn mỗi ngày ra đường chuẩn bị đi tìm những chứng tích lịch sử cũng thấy hồi hộp không biết ngày bữa nay mình sẽ tìm được cái gì.

Những ngôi đình vượt qua bao thăng trầm để trở thành di sản thì lại được coi sóc, giữ giàng “cẩn thận”, ra khóa vào mở, nhiều hòm công đức đỏ chói màu son được đặt ngay lối ra vào cửa.

Một vài ngôi đình còn tồn tại đến hiện tại đã không còn là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của cộng đồng dân cư. Đình nay thế chỗ bởi nhà nghỉ, thành cửa hàng buôn bán vàng, thành những tòa cao ốc lừng lững.